පැවිද්ද දරුවෙකුට සිරගෙයක්ද?

ගිහිගෙය නම් සිරගෙය තුළ දුක් විඳින නමුත්
ඒ දුක සමනය කරගන්නට හෝ කිසිවක්
බුදු දහමෙන් නොලැබුණ
බුදු දහම ගැන කිසිවක් නොදන්නා අයට

සිරගෙයක් තුළ තනිවුණ අවාසනාවන්ත දරුවෙක්
මේ ඡායාරූපය තුළින්  පෙනේවි.

Photo by Yushmantha Randima

ගිහිගෙය නම් සිරගෙය තුළ දුක් විඳින නමුත්
ඒ දුක සමනය කරගන්නට
බුදු දහමෙන් ආලෝකයක් ලැබුණ නිසා
බුදු දහම ගැන අත්දැකීමෙන් දන්නා අයට
මේ ඡායාරූපය තුළින් පෙනෙන්නේ
ගිහි සිරගෙයින් මිදී
තමන් සිරවුණ සියළු බැඳීම්වලින්
නිදහස් විය හැකි ආරක්ෂිත භූමියක
නිරුපද්‍රිතව වෙසෙන්නට අවශ්‍ය නම්
සියලු වරම් ඇති
වාසනාවන්ත දරුවෙක්.

මේ ඡායාරූපය
ඔබ අර්ථ දක්වන්නේ
ඔබේ සිතුම් පැතුම් වලට සාපේක්ෂවයි.
ඔබ මේ දරුවා සිරකාරයෙක් ලෙස දකිනවා නම්
ඔබ ගත කරන ජීවිතය තුළ
ඔබ විඳින නිදහස කුමක්දැයි සිතා බලන්න.

පැවිද්දට සාපේක්ෂව
ගිහි ගෙය බරපතළ වැඩ ඇති
ජීවිතාන්තය දක්වා නිදහස් විය නොහැකි
දවසින් දවස දුක වැඩිවෙන සිරගෙයක්.
ගිහියෙක් තමන්ගෙ ආහාර, ඇඳුම් සහ නිවාස ගැටළු
තමාම විසඳාගත යුතුයි.

ශික්ෂාකාමී, විනයානුකූලව වෙසෙන සිල්වත් භික්ෂුවකට
දානය, ගිලන්පස, ආවාස, චීවර
කිසිදු වෙහෙසකින්, ගෙවීමකින් තොරව ලැබෙනවා.

ගිහියෙක් තමන්ගෙ සිරගේ
තමාම තනා ගන්නා නිසා
සිරවී ඇති බව නොපෙනෙන කෙනෙක්.

ඔහු හිමිකරගන්නා හැම දෙකින්ම
ඔහුගෙ සිරගේ තව තවත්
ශක්තිමත් වෙනවා,
ඔහු අදින බර වැඩි වෙනවා.

චක්‍රාකාර කූඩුවක ඉන්න
ලේනෙක් වගේ නොකඩවා දුවන ගිහියෙක් 
සිරගෙය තුළ ඔහු විඳින දුක නිවාගන්නට දුවන එක
ඔහු විඳින සැප සඳහා කරන ගෙවීමක් කියා සලකනවා.

ගිහිගෙය තුළ තියන සිරවීම් අමතක කරගන්න
රූපවාහිනිය, පුවත්පත්, මත්පැන්, සිනමා පට,
ගීත නැටුම් විනෝද ගමන් ආදී
දහසකුත් එකක් මත්ද්‍රව්‍ය තියන නිසා
සීමා මායිම් ඇති පැවිද්දට වඩා
අසීමාන්තික මත්ද්‍රව‍ය ඇති ගිහිගෙය හොඳයි කියා
ගිහියන් සහ නොමේරූ පැවිද්දන් සිතනවා.

අද සමහර පැවිද්දන්ද
රූපවාහිනිය, පුවත්පත්, මත්පැන්, සිනමා පට,
ගීත නැටුම් විනෝද ගමන් ආදී
ගිහියන්ගේ මත්ද්‍රව්‍ය වලට ඇබ්බැහි වී සිටීමත්
සැලකිය යුතු දෙයක්.

පැවිද්ද සිරගෙයක් වෙන්නෙ දුසිල් පැවිද්දාටයි.

මේ සිවුර දරාගෙන
නිවන් දකින්නට කටයුතු කරනවා කියා
පැවිද්ද ලබාගනිද්දි තෙවරක් සපථකරන
උතුම් පොරොන්දුව ඉටුකරන කෙනෙකුට
පැවිද්ද තරම් නිදහස් තැනක්
මෙලොව තවත් නෑ.

මාස තුනකට වඩා
එක තැන රැඳෙන්නට අවසර නැති,
තුන් සිවුරත් පාත්‍රයත් හැර
රැකිය යුතු සම්පතක් නැති,
ඊළඟ වේල කෙසේ ලැබේදැයි නොදන්නා නමුත්
ආහාර රැක තබාගන්නට අවසර නැති,
කිසිදු පුද්ගලයෙකුට, ආයතනයකට
විනයෙන් මිස මනසින් බැඳී නැති
පැවිද්දෙකු අත්විඳින නිදහස සහිත
වෙනත් කිසිවෙක් මෙලොව ඇත්ද?

මාස හයක් පැවිදි වී
මුදල් භාවිතා නොකර
තැනින් තැන ගමන් කළ ඉන්දියානුවෙක්
ඔහුට කිසිම දිනක දානය වැරදුණේ නැතැයි
මා සමග පැවසුවා.

බුදුන් වහන්සේ පණවා වදාළ විනය
නිසි ලෙස රකින සාමණේර නමකට
අපවත්වෙනතුරු හෝ පිරිනිවන්පානතුරු
නිදහසේ ජීවත්වෙන්නට
තුන් සිවුරත් පාත්‍රයත් ප්‍රමාණවත්

පැවිද්දට ගිහි දිවිය කැප කිරීම
සිර වීමක්  වෙන්නෙ
කැප කිරීම නිසා ලැබෙන දේ
කැප කරපු දේ තරම්
වටින්නෙ නැත්නම් තමයි.

දීපංකර පාද මූලයෙ
එක ගාතාවක් අහල
රහත් වෙන්න පුලුවන් කම තියාගෙන
සංසාරෙ හිරවෙලා දුක් විඳිමින් 

සාර අසංඛ්‍ය කල්ප ලක්ෂයක් කැප කරල  
බුදුන් වහන්සෙ ලබා ගත්ත දේ
කොයි තරම් වටිනවද කියල
ඒ දෙයින් එක මොහොතකට හරි
දුක නිවාගත් කෙනෙකුට තේරෙනවා.

මේ සාමණේරයන් වහන්සෙ
කැපකරල සිරවෙලා ඉන්න තැන
නිවැරදිව ගත කළොත්
ලැබෙන නිදහසේ සුවය
නිදහසේ ඉන්න ළමයින්ට
ඔවුන්ගෙ ජීවිතවල
එක මොහොතකටවත්
විඳින්න ලැබෙන්නෙ නෑ.

මේ වයසෙ සාමණේරයන් වහන්සෙ කෙනෙක්
තමන් ඉන්න තැනේ වටිනාකම දැනගෙන
මැරකමෙන් මුලු ඉන්දියාවම දිනාපු
චණ්ඩාශෝක රජ්ජුරුවන්ගෙ සිහසුනේ ඉඳගෙන
කියපු වචන කිහිපයක් නිසයි...
ලංකාවට සහ දකුණු ආසියාවටම
බුදු දහම ලැබුණෙත්.

ළමයා වුණත්, වැඩිහිටියා වුණත්
හිරවෙලා ඉන්නෙ තමන්ගෙම මනසින්...
මනසෙ තියන සීමාවන් අතරෙ.

නිසි ගුරුවරයෙක් ලැබුණා නම්..
පිරූ පෙරුමනුත් තියනවා නම්
සාමණේරයන් වහන්සෙ කෙනෙකකුට
නිදහස් වෙන්න හොඳම විය
ළමාවිය තමයි.
පැවිද්ද ලබන අරමුණ ඉටුකරගන්නා
ඕනෑම වයසක පැවිද්දෙකුට
ඉතාම සීමිතව පවතින දුක
දිනෙන් දින තුනී වෙන බව
සහතික කල හැකියි.